Baibel Alam Aphuthak (4)
Ongdung amonit atum akekroi ke Baibel aphan kachini’un lapen kangsirdamthek puke ahokpet atovar kiridun pen isivetlo – bonta abinong’et ke, ason-amung lapuan kejoike loma? Majok ta Baibel along kedo abinong’et alam aphan chinine: lake Arnam asai aphurkimo kabirti pen abat thangnat kali pu, lapen kedamtang Arnam asai ingdeng hini apharman angtheklo, lapen lake nangphan Arnam asai akemang aphuthak thangnat kachinidam ason nangpaklangkle. Baibel kaporhitang anuttin abangphu ta chini lake kedamtang Arnam asai ingdeng hini lale Aron Akai lapen Kanghon-Kangjinso Akai along keklem aphuthak kirim-kabirtidun. Kachejok Abarim Alo abang ke Israel lapen kasorjon apor pen chenglok ha Aron Akai kijut apor an aphurkimo si kapangrumlo. Kachejok Akimi Alo abang ke pirthe along Jisu asai aphan si pangrumdunlo, lale hala Birtakeme Phli along kedo, lapen te hala Paul keklem asai along antalo – lahei ke phurkimo along kemantang aphuthak kabirti kalima? Kedamtang apor ahut kemantang ason aphan pini arni an kevanthu ke alangtum aphan phurkimo pamandetlo, lapen alangtum jonghe ahokpetlo lapen aningkemelo pusitame, alangtum ke phurkimo ateng si dobomlang – lapen phurkimo ke nonhut apor aphan ingsai un’e, atheke Arnam phurkimo aphan aphi chelangdamde! Lapen lasi, jongsi Baibel aphan ansi chinichot, lapen pini arni Arnam keklem kangtung asai aphuthak thangnat chinidunde, lapen jongsi nang Arnam aphan kroi bonta Karjong Kangthir asai ridunde, pulote nang ke Arnam aphan kiri kopi aphanloma chininelo. Jongsi nang Israel aphurkimo kachini thekji aphan si Baibel kaporhi, Arnam siningrengme lapen pirthe along kasorjon ason doan aphan kangsir-kangchapji aphan, pulote nang ke Arnam aphan kroikrelo. Bonta pini arni, nang Arnam aphan kekroi tangdet apotsi, lapen chethe aphan si ridunlo, nang Arnam aphuthak agian aphan si kiridun, lapen kithitang lamthe kapacho amek lapen aron-atang mate phurkimo aphan kachiniji puke ridunde apot si, pini ke nang Arnam akemang si ridun nangpo, lapen nang Karjong Kangthir asai akrong aphan si ridun nangpo. Jongsi nang ke archeologist pu ason te Baibel porhi tame – bonta nang ke kalidet, nang ke Arnam aphan kekroi atum angbong pen inut pinak, lapen akemenai ke pini arni nang Arnam akemang kiridun henlo. Baibel kaporhi pen, akeongnei tame nang kacharli longji ke Israel aphurkimo chinipo, nang Abraham, David, lapen Moses atum akai aphuthak, alangtum Jehovah aphan kopuan si man kipi pu nang chinipo, koson si Jehovah aphan kekroikre atum doan aphan Alangli me kepacho, lapen halabangso akai amonit atum aphan Alangli koson si kachingki. Kedamtang apor ahut Arnam asai kopipi loma pu anvet si nang longdamchotji. Baibel along kabirti alam kacherapdam ke Israel arat Arnam aphan man kipi lapen Jehovah kejapon ateng kedodun. Atheke Israel arat ke Arnam kangvaitang amonit atum, Abarim aron Alo along nang theklongji Jehovah aphan Israel adet amonit kedoan ning klarsap pen kekroi, kosonsi Jehovah aphan kekroi amonit doan atum aphan ke Alangli kanghonpon lapen hirjume kipi; nang chinilongji Arnam Israel along sai klembom ahut Alangli ke kangjinso lapen kanghon pensi plengset, lapen te jakong ketheparpik akar akar kacheparideng abang, lapen kadokave Israel arat aso doan, arpu kibinei pen jakong kethenei an, Jehovah aphan man pen chardom, lapen lasi adetpi kangthim amat si Arnam pen hirjume kipidetlo. Lapuson henlo Kachejok Abarim Alo along kabirtpon Isreal aphurkimo.
Baibel ke Israel along Arnam asai aphurkimo kabirti, lapen keongdung kethanmekthek atum kethanmek ason lapenpen halaso apor ahut Alangli sai along Jehovah kaningje tekang alamthe kapangrum angthek. Lahenlo, kedoan amonit atum ta laso alo aphan ingthir’et pusi kethekdam (atheke Arnam ke ingthirjir lapen jakong thepik). Ahok tema, lake Jehovah aphan man kipi pen kardom lapen Arnam aphan kachoro ajoinelo. Monit atum laso alo aphan lapuson si kethekdam lake Arnam kasorjon ason doan Kasorjon abang aphan man kipipik lapen choropik ajoine, lapen labangso alo aphan siningrengme ahormu pu kipu atum ta do. Abinong’et abang ke, lake monit pen kabirti alam chot. Laphan ke Jehovah le jongjung amen ki’ir kali, mate Jehovah jongjung le laso aphan kasorjon along kejadun kali. Kaprek alamthe pen pudam lote, labangso alo ketok abang ke Arnam kali, bonta monit. Baibel Kangthir puke monit atum kipi man kedo amen anchot. Labangso amen lake Jehovah lapen Jisu atum Alanglitum angbong kachingvai padodet pensi ki’ir amenlo pu kali; lake monit abidi pen anpar thangnat ta kali. Athe laso akitap Jehovah le ketok kali, ansose si kalilang Jisu ta. Alar, lake ongdung abarim kapachethang, kachelangdun, lapen aphrang kevangji alam kethan atum pen kapachetak alammo saide, lahei ke aphithu akai atum si epak abarim akai ahut ketok alo ason kapangrumthu, monit atum aphan ke, jasemet ingthirjir kacheklang, epak alo laso alongle keongdung aklong paledam un’e lapen kangchoklong kachepatujoi alam aphithu akai arideng kapaplokji aphan chonghongpronglo. Lason apot si, monit atum ke laso alo ke siningrengme along kedo ahormu pu ansose si kekroiji aphan aning kehanglo. Birtakeme Phli lapen Kepaklang Alo kapabatdunthu pen ke, monit atum laso alo aphuthak kachepaklang aot ke kaprek alo doan pen prekdak, lapen lahenlo si majok tame laso “siningrengme aot kedo alo” aphan kethakhai abang ave athe lake “kangthir” abatpik pinak.
Kopi apotlo, alangtum Baibel kaporhi pen si, monit atum asai keklemji aphan laso along atovar chelonglok titi ke? Kopi apot si alangtum kachini un’epin ason tame alangtum kachinilong aret? Pini arni, Ne Baibel aphan lapuson si abidi pen si thakdampo lapen lake Ne laphan kelangselet pu aphan kali, mate Ne alang anghoi aphan ardi kipi ke pu kali. Nangphan akangting along nangkibi kangtonji aphan Ne Baibel along amethang pen kedo ardi lapen keplang kosonma aphuthak nangphan than pajirmi lapen paklardampo. Atheke monit atum Baibel aphan kethekdam ason dopik, lapen latum angbong ongdung atum ke chokche; lapuson abidi pen Baibel kaporhi ke alangtum kopima kelong nangji ason pen kekhangdun pu anchot kali, bonta, ansose akenangsot ke, lake Ne keklem kangtung asai along ta nangpasiksakdun. Lake mohut akai asai aphan pasiksakdun ahir tanrak an, lapen kele damde ason si kipi chot, akeme ason kali. Lahenlo si, Ne nangphan nangkethan ke joike pen Baibel along kedo atiri lapen arlo atomo anchot. Ne nangphan Baibel porhiri pule nangkipu kali, mate nang along-along dam pen lalong ke thangnat ardi ave pu pachethang damnon pu kali, nang Baibel aphuthak akechok agian lapen kethekdam do nangji pu aphan anchot. Akele ihin aphan ardi pivong mandetri! Baibel ke phurkimo alo lapen monit atum si ketok pusitame, laso along hako ahut kurusar lapen kethanmekthek atum Arnam aphan sai keklempi aron keongdung kabirtipon do, lapen te hala arisangho atum Arnam aphan sai keklempidunlong alammo antalo – lahei kadokave lale abinong’et si monit atum amek pen thekdunlonglor, lapen lahei ke non akai ahut ahokpet atovar kiridunbom atum kelang pangbar ponji aphan asai vangpo. Lahenlo si, Baibel kaporhi along pen monit atum kaprek alo along kelongle pirthe kedodun aron tame longpo. Lahei aron henlo kedamtang hako akai along pachethang atum lapen arisangho atum Karjong Kangthir asai along kachetongdun kerengdun aronlo, lapen keongdung alamthe ke anam thepik, lapen monit atum kenangji ason paplengpithek. Lahenlo, monit atum kadokave ta Baibel porhi ingtungduk. Atheke Baibel along kachepatu ason dopik khangjang ajok, laso aphuthak monit atum kethekdam tame kaprek kethekser karjong aphuthak ardi kipi abangphu atum ketok alo ason kalidetlo. Baibel ke akeban lapen akimi akai ahut Jehovah lapen Jisu aphan sai keklempidun amonit atum kachinidun lapen agian doan kabirti lapen kapangrum, lapen lasi aphi kevang akai atum laso along pen lapuanpin keklar, katheang, lapen asai keklemji akrong kelong ong aretlo. Baibel ke kaprek kethekser karjong aphuthak ardi kipi abangphu atum ketok alo pen anpar kangtangmunak atheke kaprek doan ketok ason ke Baibel along pen si kangsirpon, alangtum kachini ason doan ta Baibel pen si kepon, lapen alangtum doan ta Baibel aphan si kapajirmi. Lapen laso ajoine si, monit atum kaprek kethekser karjong aphuthak ardi kipi abangphu atum ketok alo along pen ta kenangji ason long pusitame, alangtum Baibel aphan ardombom, atheke alangtum aphan la ingtuipik lapen ingchonpik si kethek! Baibel le ajahak kai along kerengdunji aphuthak alamthe alo aphan elongvet van pusitame, sonsi Pauline ketok ason lapen Petrine ketok ason, lapen lahei alo monit atum kenangji ason pi’un lapen rapdun’un tame, lahei alo arta kelit saide, lahei atum aban akai ahormu si dobomji, lahei ke ephong apor aphan si chelonchot, lapen kijut un’epin akai aphan kali. Atheke Arnam asai ke kaike amat si chingthurbom, lapen lake thangbakbe Paul lapen Peter atum apor along sangkok puke un’e, mate kaike amat Kanghon-Kangjinso Akai lale Jisu aphan thengparpan along kesak apor along doverji puke kali. Lapen lahenlo si, lahei akitap ke Kanghon-Kangjinso Akai aphan si asai vangchotpo, kijutsi arni malom Khristo Arat Kepangri Akai aphan kali. Lahei atum ke Kanghon-Kangjinso Akai along kedo kekroi atum aphan si kenangji ason pi unchotji, Khristo Arat Kepangri Akai along akurusar atum aphan kali, lapen alangtum jonghe le me pusitame, alangtum apor kelittang si dokhangjangpo. Lake Jehovah keklem kasorjon asai mate Israel along Alangli sai pen isivetlo: Laso asai jonghele anong kethelo pusitame, lake mo apor kelittang mandetpo, lapen mo la kijutkokji apor nanglevekji. Arnam asai lethot ta isivetlo: Lake anongthepik, bonta mo la kijutkokji apor nanglevekji; lake kaike amat kasorjon asai pen keman atum angbong dodunver un’e, mate hala thengparpan along apran kedam asai atum anglum antalo. Thengparpan along apran kedam asai jonghe le ning nangpalut’it pusitame, Sobar aphan kaparem along la jonghele ardi dolo pusitame, sai ke, kadokave alam chethandet aphi sita, sai pinak, lapen akai atum ke, kadokave aphitame, kai saide; sai ke kaike amat isivet atiri along ke dover thekthe, mate apor ta mantune ta chelar un’e pupe, atheke ihut isi kasorjon dolo lapen kijut arni ta dovek nangkokpo. Lake majok ta kekhang’un ason kali! Lahenlo si, pini arni Kachejok Akimi Alo along kerengdun aphan alamthe – arisangho atum ketok ason, lapen Birtakeme Phli – lahei ke non phurkimo kethan alo chemandetlo, alangtum lammarjong akeban mandetlo, lapen kosonsi lammarjong akeban le monit aphan akimi akai along kepon thekpo? Lahei alammarjong jonghe le monit aphan kerengdunji abidi pithek pusitame, alangtum koson ansi monit aphan thengparpan an kejaponthek pu langdam’et sitame, alangtum arta kilittang kalilangma? Alangtum ardi kavetang kalilangma? Lahenlo si, Ne pulo nang lahei lammarjong aban aphan kroi nangne. Lahei akele bandetlo, lahei atum nangphan akimi asai along nangvan thekthelo, lapen alangtum nangphan asai nangpaong chotpo. Alangtum nangphan akimi asai along, lapen akimi kele adim along nangkevan thekthe anchot kali, bonta alangtum nangphan akeban dhorom amondoli along nangponpo – lapen lapuson si alamlo pulote, nang Arnam aphan kekroi along nangphi kachiruirong kalmia?
Baibel kabirtidun alammo lake Israel along Arnam asai, Israel along kangvaitang amonit atum kopi si keklemloma la ta parloponlo. Ajahak kaparlopon nangji lapen kethanpet nangji aphar kangvai do pu alam langdamdet aphi sitame, Karjong Kangthir le chedondun alam chepaklang longle pusitame, Alangli thangnat kapinremdun ave. Baibel ke amutpi pen si Israel aphurkimo chenam, lake Arnam asai aphurkimo amat antalo. Ladak kabirti padopon amonit, alamki, lapen ason-amung doan ahokpet saide, lapen lahei atum along thangnat kopine athepi angthek kapaklang pu ave – lahei pen abatdet, ahoklo, Isaiah, Daniel, lapen kaprek kapachethang atum kethanmek ason, mate John amangmun alo. Israel adet along kecheng malom kedo amonit atum ke gian dopik lapen aron-atang kroi’o, lapen alangtum halaso abarim akai ahut agian lapen ajutang langdam’et te paphrangpik an, lapen lasi alangtum kopima ketok lake pini arni amonit atum ketok ason pen akangtui angdeng si dolang. Laso angthek si, alangtum lahei akitap ketok thekdet puke kamanghumeme ason kalipinlo, athe Jehovah alangtum angbong keklem asai dopik anlo, lapen alangtum kethekdunlong dopiklo. David ke amethang amek pen si Jehovah asai kethekdun longlo, alang methang jongjung si chetongdunveklo, lapen alang Alangli keklem keongdung angthek lapen manghu meme asai thekdun longlo, lapen lam kangthir Jehovah asai aphan kachoro pen si toklo. Alangtum lahei alo jongvet apor ahut kepho-kachetong ateng si toktheklo, alangtum kethek-kere kedopik pu ajok kali. Jongsi nangtum atum Jehovah aphuthak thangnat theklongle, lapen Alangli do pu chinine pulote, kosonsi nangtum Alangliphan kero thekpo? Jongsi nangtum Jehovah aphan chetong longle, pulo tangte nangtum Alangliphan chororedetpoma, mate Alangliphan ardomdedetpoma, ansose kijumsi nangtum Alangliphan anong kapathe alun toktedetpoma, lapen jongsi nangtum aphan Jehovah keklem asai nangparidamtoi pulote, nangtum klem thekthedetjima. Atheke, pini arni, nangtum Arnam aphan choro thek lapen Arnam aphan inghon thek la ta nangtum Alangliphan ketheklongloklo apotlo, lapen Alangli keklem asai sitame kachetongdunlong apot – lapen jongsi nangtum ajakong ingchobom pulote, nangtum, lethot ta, David ason Arnam aphan kachoro ahirjir tok thekthedetjima?
Baibel aphan kachiniji aphan, phurkimo kachiniji aphan, bonta pini arni Karjong Kangthir keklembom asai aphuthak kachinidunde – hala ke chokchelo! Nang phurkimo kacharli ke mepiklo, nang isi kemepik asaisi keklemdetlo, bonta nang pini arni Karjong Kangthir keklem asai aphuthak thangnat chinine. Lake kilupik asai keklem kalima? Kaprek amonit atum nangphan nangkarju: “Arnam pini arni kopilo keklem? Nang pini arni kopi along si lutdun nangji? Nang kereng achethe kiridun puke kosonsi dambomlo? Nang Arnam akemang chinima?” Alangtum nangkarju ason aphan nanglong thangnat alamthak avedetjima – lasi nang kopilo kachini? Nang pudunpo: “Ne kachinidun tangte ne methang ok-vi aphan chepangnungkuk nangpo lapen methang aphan chichini nangpo.” Lapen laso aphi jongsi alangtum arjulo, “Nang kaprek kopilo kachini?” Arnam kisik-kedang ason kedoan kekroi, lapen Baibel aphurkimo aphuthak nang masapso chini, lapen lapuan henlo pusi nang ningjethu nangpo. An aningkan angbong Arnam aphan kekroi pen nang lapuan henloma kelong? Jongsi nang kachini ke lapuan henlo pulote, nang kadure dopik anlang. Lahenlo si, non amat nangtum along kedo akrom-ajom ke Ne nangtum along pen kenangji ason kapaplengji aphan jakong avelang, lapen nangtum kachini ahokpet ason ke akele jumpik anlang, kethakthek ajakong penpenlo – ladak kipuji puke, nangtum akekroi ke akele athak kacheklangdong aphan anchot! Nangtum ansose ahokpet ason cheparideng nangjilang, nangtum ansose agian nangjilang, nang ansose lang nangji, lapen laso aphi ansi nangtum birta keme pachethang thekji, athe lahenlo nangtum kachepalong nangji ason!