Komatmat ma Arnam Aphan Kachini Atum si Arnam Ahakhi Chipi Thekchotji
Arnam aphan kekroi lapen Arnam aphan kachini ke Sining hemrengme aron lapen pirthe ajutanglo, lapen pini – Arnam nangcheparjan abang monit along asai kacheklem akai ahut – lake Arnam aphan kachini nangji kemepik aporlo. Arnam aning kehang kapapleng ke Arnam akemang kachini along’e athak kikim pen si kelong ason, lapen Arnam akemang kachiniji aphan, Arnam aphuthak kachini kenangsot. Labangso Arnam aphan kachini lake Arnam aphan kekroi atum along kedovek nangji asonlo; lake monit atum Arnam aphan kekroi along angkurlo. Labangso kachinidam kave ahut, Arnam aphan monit atum kekroi ke klardakde si dokokpo, isi kangthaidang kamatha ason. Monit atum Arnam aphi kidunji aphan aseme lahenlo pusitame, latum thangta longledetji. Bangso alangroi along thang ta kelongle atum aphan henlo kapavir ponbomji – latum kadokave ta bang aningkeme ahut ale kacho’endun atum. Arnam keklem asai ajat angdeng le nang chetongnang, nanglong thedung kelangdammek donangji. Kalite, nang aphan akimi asai angdengtin kedeng dunji akisung dokokpo, athe ke Arnam asai kimi ke monit kamatha’un angkang pen angtan si do, lapen alang kachini’un ahoi pen angtan si do. Lasi, monit aphan kelangji abang kivi amonit ave te, kelangmek ason alam kethanji aphan kivi abang ave te, monit ke labangso asai kimi kedengji a’ot ave. Jongsi monit atum kelangmek alam deng thekthe, tangte alang Arnam asai kimi deng thekthelo, lapen jongsi monit le Arnam asai kimi kroi thekthe, pulote monit ke Arnam aning kehang ason chini un’elo, lapen lasi alang Arnam aphan kachinidam ke thangta plang’i’elo. Monit atum Arnam alamthe pachetakte aphrang, alang Arnam alamthe chini nangji; lake, alang Arnam akemang chini nangji. Lason anvet si Arnam alamthe choklim lapen Arnam akemang ateng pen pen pachetak unji. Lake ahokpet aphan kiri atum along an kedovek nangji asonlo, lapen Arnam aphan kachini kangtung atum doan ta kachetong nangji angdenglo. Arnam alamthe kachini along nangkele angthun lake Arnam aphan lapen Arnam asai kachini along nangkele angthunlo. Lasi, kelangmek kachinidam lake monit arje pen kevang Arnam aphan kachini aphan le kipudamchot kali, bonta Arnam alamthe lapen Arnam asai aphan kachini ta parloponlo. Arnam alamthe pensi monit atum Arnam akemang chini longlo, lapen Arnam asai pensi monit atum Arnam akun lapen Arnam kopima chini longlo. Arnam aphan kekroi henlo Arnam aphan kachini kechengsi angdeng. Bangso kebatbom kechengsi akekroi pen Alangliphan kithirthip akekroi an kele angthun henlo Arnam aphan kachini angthun, Arnam asai kachinilong angthun. Nang jongsi Arnam aphan kroi nangji pu aphan si Arnam aphan kekroichot, lapen Arnam aphan kachini angdeng an keleji aphan kali, tangte nang kekroi along ahokpet ave, lapen nang kekroi ke ingthirvet kalilo – laso along kahonthe meme ason amat si ave. Jongsi, monit atum Arnam asai kachinilong angthun ahut, alang pajo pen Arnam aphan chinibom, pulote alang kun ta pajo pen chelarpo, lapen alang kekroi ta batbom si ahokpet manpo. Lason pensi, monit jongsi Arnam aphan kekroi along kichun longlote, alang ingthimlim pen Arnam aphan longpo. Arnam methang amat Alangli sai kacheklemji aphan hini aphong monit a’ok kachemanji aphan lapuan ajak kiding an kedam athe ke monit atum Alangliphan pachininang lapen Alangliphan patheklongnang pu aphan. Arnam aphan kachini[a] henlo kijutsi angthek kelong nangji mo Arnam asai kijut ahut; lahenlo kijutsi Arnam monit along pen kehang. Alangli lapuson keklem lake Alangli kijutsi angthek apharman; Alangli bangso asai keklem lake monit atum kijut ahut lapen ingthimlim pen Alanglihin pangno nang pu aphan. Monit atum Arnam aphan kanghon an nangkeleji lake Arnam aphan kachini pen anvetlo, lapen Arnam aphan inghonji pulote alang Arnam aphan chini nangji. Alang ajat bidi penle ri tame, mate kopisi alang kelongji aphan kiri lone, alang Arnam aphan kachinidam chepalong thekvek nangji. Lapuson pen ansi monit atum Arnam aphan ning pangsam thekji. Arnam aphan kachini pen anvetsi alang Arnam aphan ahokpet kekroi doji, lapen Arnam aphan kachini pen an si alang Arnam aphan man pi thekji lapen alam arjuji. Arnam aphan kachinine atum ke mantune ta Arnam aphan ahokpet alam arju lapen man pi thekthe. Arnam aphan kachini kaparlopon lake Alangli kun kachini, Alangli kemang kachini, lapen Alangli kopiloma pu kachini. Sitame laso angbong pen ajat ason le inut abangphu kachinidam tame, asitin ta monit aphan anam patunang lapen karjuji aning kehang akenangsot, lale ave te inut majok ta ha kijut apor an aphi kidunji aphan jakong avedetji. Arnam asai ke monit kamatha ason pen apar chetontejet. Arnam akun lapen Arnam kopilo pu kachini ke monit aphan akele sungjet, lapen kopima Arnam kaningje lapen keklem ke monit atum kachinidun’un pen apar pinak: Jongsi monit atum Arnam aphi dun ingtung bonta Arnam alam kroi ingtungte, pulote monit atum thangta longlelo. Pirthe kasorjon pen pini an, monit atum kachinidam un’e lapen kekroi un’erem asai Arnam keklem dopik anlo, lapen monit atum kamatha along ta pachelar un’erem alam Arnam ningjepik anlo. Bonta, Alangli ke monit atum along kasiksak kedopik pu ajoine pen Alangli mentune ta sai ingtonkok pupe; alar, Alangli sai klembom lapen ningjebom, lapen aphai ongdung an “nokbe” atum tovar akung kreplo pusitame, Alangli methang asai cheklembom, lapen Alangli sai kimi along kachehodaiji aphan chisikding pen kedo isi adilung aphi kaprek adilung aphan kangvaiji pura adak ke’en pavepin pen si klembom. Alangli hala keklotang “anokbe” atumphan kangjinso ave, alar komat si Alangli sai kimi lapen lamthe kedeng atum aphan si kirimkraibom. Bonta kopi ajut ansi Alangli lapuson asai keklemlo, angdeng-angdeng? Kopisi Alangli kaiketa ajahak amonit aphan kiphlung lapen kaprek aphan kangvai? Kopi apot si Alangli kaita lapuson adichi dengverlo? Alangli sai akemang ke monit atum Alangliphan kapachini, lapen laso pensi Alangli ta kelongdun. Alangli sai aron lake komat si Alangli pini keklem asai along kachehodai’un atum along sai keklem, lapen Alang damtang arni keklem asai along kachehodai bonta pini asai kekhamkhebom atum along sai keklem kali. Ladak henlo Alangli ongdung amonit atum aphan kiphlungbom athe ke kedo.
Arnam aphan kachini along kevang kacharli angthek ke arnisi-nini angbong le kelongji kali: Monit atum kethek-kachini chepangrum nangji, kisung chechak nangji, lapen ahokpet kachehodai an chepale nangji. Aphrangsi, Arnam asai lapen alamthe pen le chengnoi. Arnam aphan kachini along kopima kaparlopon, kosonsi laso agian kelongji, lapen kosonsi nang kachini angbong Arnam aphan ketheklongji ma nang kachini ke akenangsotlo. Lahenlo komatne jongsi Arnam aphan kachini nangjilang pulote keklem nangji. Majok ta ephong kechonham penke Arnam alamthe lapen asai ripthip un’e, lapen majok ta thihek apor angbong ke Arnam aphan kangthimlim chini un’e. Kachini unji angthun isi akenangsot do, lale ave te majok ta Arnam aphan kachini mate Alangliphan ningklarsap pen kekroi thekthe. Arnam koan si sai keklem keong, monit atum hala an si Alangliphan kachini. Arnam keklem asai koan si monit kamatha pen kachetonte, hala an si monit atum Alangliphan kachinidam mithupo lapen harnukpo. Jongsi Arnam asai ke kaiketa dothip lapen chelarle si donangji, pulote monit atum Alangliphan kachinidam do’o kalidetpo. Kasorjon apor pen non angbong, kopisi Aron Akai ahut Arnam keklem, kopisi Hirjume Akai ahut Arnam keklem, lapen Longri Akai ahut Alangli kopisi keklem – nangtum bangso kelangmek aphuthak klarsap pen chini nangji. Nangtum Arnam asai chini nangji. Jisu along dundet ansi Peter ta pajo pen kachini kopuan asai si Karjong ta Jisu along keklem loma. Alang pulo, “Monit atum aphan kachini along chikilokchot ke ingthimlim agian kelongji aphan dorde; Alangliphan kachini along nangkerap dunji aphan Arnam asai along pen akimi ason dopik nangji.” Kecheng ahut, Peter kroilo Jisu ke Arnam si nangketoi abangphulo pu, kacharlidun abang ason, lapen alang Jisu aphan Khristo pule kethekdam kali. Laso apor ahut, alang Jisu aphi kidun kecheng ahut, Jisu alangphan arjulo, “Simon Barjona, nang nelong nangdunji ma?” Peter pudunlo, “Neke Siningrengme along kedo Apo nangketoi abangphu along si dun nangji. Neke hala Karjong Kangthir kangvaitang abangphu aphan si deng nangji. Ne Nangphi nangdunpo.” Alangli lamthe pen, lake thekdaklo Peter Jisu aphan kachini ave; alang Arnam alamthe chini longlo, amethang amat si chetonglo, lapen Arnam apharman kisung ta chechaklo, bonta alang Arnam asai aphuthak kachinidam ave. Penang an kacharlidun ajak aphi, Arnam keklem penang an asai Jisu along Peter theklonglo, alangli Arnam aphan akanghonmeme theklonglo, lapen alang Arnam a’ot ongdung Jisu along theklonglo. Lasonsi alang theklonglo Jisu kaningje alamthe ke monit atum kaningje thekji kali, lapen Jisu keklem asai ke monit atum klem thekthe. Jisu alamthe lapen asai along, anpar ta, Peter ke Arnam kachini ajakong thekdamlo, lapen ansose plangmena kangthir asai. Alang charlidunbom ahut, alang methang aphan le kachichini unchot kali, bonta Jisu keklem asitin asai along ta lang pangchingdunlo, laso pensi alang penang akimi ason phurdunlo, jongklok nang, asai keklem Arnam along penang an angthek Jisu aphan Arnam kapaklemtoi asai along cheklang, lapen Alangli kaningje alamthe lapen kedeng asai pen Jisu kaprek amonit autm pen cheprekdundak, lasonthot si Alangli kardomhem aphan kivipon lapen Alangli sai keklem. Lasi, Jisu along pen Peter penang an ason charlidunlo alangli kacharli nangji ason an ke, lapen Jisu aphan thengparpan along sakpo dok-dok apor malom, alang penang amui ke Jisu aphuthak chinidam unlo – alang Jisu aphan akai arjon ningklarsap pen kekroi lapen alang Hemphu apharman thengparpan along kesak kachingtangnang atiri keman agian. Kecheng ahut alangphan asapso kamatha ason si cheparidengdet lapen Jisu aphuthak klardak kachinidam ave pusitame, lahei ahormu ke chongthui-chopanglim amonit along kedovek achetlo. Jisu kedampo pu ahut, Alangli thengparpan along kithi ke Alanglivang pen keklem asailo pu Peter aphan thanlo: Alangliphan labangso akai pen ke’o ke akenangsotlo, lapen bangso kangthirthe lapen kebantham akai Alangliphan thengparpan along sak nangpo; Alangli kevang pap pen kepajok asai kepatangji aphan, lapen, bangso asai tangdet, Alangli mei ke kijutsi angdeng si dopo. Lason arjulong pen, Peter ke ningdukpik anlo, lapen Jisu pen ansose si chephodunklok dunlo. Jisu aphan thengparpan along kesak ahut, Peter inutvet dosi penang chirulo. Laso aphrangjong, alang Jisu aphan arjulang, “Ne Hemphu! Nangli kipu Nangliphan ke thengparpan along pran nangli enpo pu. Nangli damjui aphi, komentulo netum Nangliphan nangkethekthu longji?” Alang kaningje alamthe along asapbak ta kapajudun ave puhe? Halahei along alang kamatha-kemang ason kachingvuidun avema? Alang ning arlo, alang chinilo Jisu ke Arnam asai ephar kapatangji aphan si kevang, lapen Jisu damjui aphi ke, Karjong abang ke alanglong si doji; Alangliphan ke thengparpan along sakpo lapen Siningrengme arludampo pusitame, ajatnon Arnam Akarjong ke alanglong si doji. Halaso apor ahut, Peter along Jisu aphuthak asap kachini do: Alang chini Jisu aphan ke Arnam Akarjong si nangketoi, Arnam Akarjong alanglibang arlo do pu, lapen Jisu ke Arnam amethang amatlo pu, Alangli ke Khristo pu. Bonta lake alang Jisu aphan kanghon apot, lapen alang monit ateng jakong kadure apot si, Peter lapuson alamthe kaningje. Jongsi, Arnam asai angdengtin along, anuttin tame theklong lapen chepaduksip pen chinidun, tangte anuttin ta pajo pen Arnam along kedo akanghonmeme a’ot thekdunlongpo. Lapen alang kelangdammek aphan Paul kopilo ke’en? Jisu alang thengno kacheklang ahut, Paul pulo, “Nangli komatlo, Hemphu?” Jisu pulo, “Neke Jisu nangle kachenek abang.” Lahenlo Paul kelangdammek. Peter alang kethekdammek alam Jisu thi lote pen kibur, Alangli ni 40 aphan kacheklangthu lapen Jisu akai arjon kethan ason an, alang kedam akrong jutjetik an ponlo.
Monit atum Arnam asai chinidun, amethan aphan kachichini an nanglepo, alanglong chongthui-chopanglim a’ot pen chepajokpo, lapen akai along kechandun ar’i, lahei kadokave ta Arnam aphan kachiniji ajoine. Jongsi nang methang aphan kachichini si rirok anchot lapen methang a’ot langno pensi chedanchot, bonta monit along Arnam keklem asai aphuthak kachinidam ave, Alangli kapajokvan kopuan akeme, mate kosonsi nang Arnam asai kachinidam lapen Alangli keklem asai kethekdam, tangte nang lason kachinidam ke kachepalulo. Jongsi ahokpet aphan asai pen paklang lapen kachechak’un pensi inut abangphu akai ke apun kelelo, lason pulote nang non anta nangkai alamjor mate monit along Arnam sai keklem akemang ripdun thekthelang. Arnisi, mo nang dhoromi kardomhem heihui along kedo ahut, Ningcherui Kardomhem mate Chethe Kardomhem abangphu atum angbong, nang penang an methang aphan kachehodaidet abangphu atum aphan chetongji, alangtum akardom along “kelangdammek” do lapen alangtum, chethe kachiridun along, papho’etlo lapen lamthe si keja pu kachichini. Anpar ta, latum ongdung ahin pen chechak unlo lapen methang aphan che’o theklo, lapen a’ok-avi le kapaja nangji kali pu chipu theklo. Halaso apor ahut, nang kacheprek jongdam thekthelo: Nang mathapo alangtum keklem doan ta akeme saidelo, akai methang amat kachepaklanglo, lapen alangtum kekroi amen ke chokche puke thedung kangjinso meme alamlo. Lapuson kamatha ke kachepalu kalima? Kopi athe si ongdung amonit atum ke achethe ave pu kipu? Athe alangtum Arnam aphan chinine, lapen lasi kipulo alangtum aning along Arnam ave, lapen chethe ta ave. Jongsi nang Arnam aphan kekroi Arnam keklem asai, ahokpet Arnam kopima, lapen Arnam an sai angdeng doan plenglim pen kachini’un angdeng an lelo, pulote nanglong ahokpet ason dolo. Jongsi nang Arnam asai lapen Akun chinine, tangte nang kachini along kopine kave dolang. Kosonsi Jisu Alangli sai along halaso angdeng kacheklem, kosonsi bangso angdeng aphrang keponbom, kosonsi Hirjume Akai ahut Arnam sai keklem lapen kopipi asai si kepachun, non angdeng along kopi asai pachunbom – jongsi nang lahei alam aphuthak chinidamplirple, tangte nang mantune ta ningchethe thekthe lapen kaike ta pherejupo. Jongsi, kachini nangji apor aphi ta, nang Arnam keklem asai lapen Alangli sai angdeng doan chinidun theklo, lapen jongsi Arnam kaningje alamthe along Alangli akemang doan angton pen chinidunthek lote, lapen kopisi Alangli kaningje alamthe keongdung pen kopisi keplengpledet pu chinilo, tangte nang ning theklong lapen nangphi chivungvepin pen aphrang atovar anat dunmelo, matha kisung lapen kepakeng pen jokvan si. Nangtum lang nangji kosonsi Arnam kopi abidi pensi lapuan Alangli sai kachepalong. Alangli kaningje alam si Alangli asai ke’en, prekjam alamthe enpen si alang kamatha ason kangsir lapen kapachekirla. Nang kachechak akisung ason doan, nang kephotang kangsir asai doan, nang nangmena arlo kachedan kedeng doan, kang kachetong akatheang – lahei kadokave ta Arnam kaningje alamthe pen ajok si kelonglo. Kopi kachepho ajoine pensi monit atum Arnam along kidun? Arnam alamthe ajoine si alang kidun! Arnam alamthe ke manghumeme chenam, lapen latum monit aning pachelar’un, aklong kachipipjoi ason pacheklang’un, kedamtang arni kacheplang alam pachinithek, lapen alangphan alang mena mohut along kijutji aphan hovang pithek. Lasi monit atum Arnam alamthe ajok si kisung kachechak, lapen Arnam alamthe ajoine si choklim kapacheman: Laso apor ahut anvet si monit atum Arnam aphi kidun. Laso angdeng ahut monit atum keklem nangji ke Arnam alamthe kedeng, lapen aphan choklim pinchong-pinchongche mate kapangthir pachechak-chechakche pu langdamdepin pen, Arnam alamthe henlo arisim ke. Lake Arnam asai, lapen lahenlo pini monit atum kachini nangji kelangdammek amang.
Kosonsi Arnam monit aphan choklim kapinchong? Arnam akun kopilo? Alangli akun arlo kopisi kedolo? Lahei ason kapaklarji aphan: inut ki’ir ke Arnam amen kapachethang, inut pupo Arnam angthek kachepado, lapen inut pupo Arnam aphan kero-kangthur. Monit ke, Arnam aphan kachini atiri langdam pen, kapadu ke alang mena akai akun along si chepharlodetji. Koan si monit atum kangsir lapen kachedan kachechak, hala an sose si alang nangmithupo; Arnam asai angdeng koan si keprekjam, hala an sose si monit aphan choklim pinchongpo. Pini, monit kacharli along, Arnam asai angdengtin ta alang kamatha along si puthot kerodam, lapen kadokave ta monit kachi’un lapen kemangdam’un angkang pen angtan si do. Monit kopima kenangji Arnam si kipi, lapen ahintin pen ta lake alang kachini pen chetonte. Nang jakong kadure apor ahut Arnam alam cheningjepo; lason pen anvet si Alangli nangkai aphan padorji. Nang kamatha ason along puthot paphodam pen, Alangli nangphan Arnam kachedan ason nangpadengpo; lason pen anvet si nang chongthui-chopanglim ke chepahelo unji. Pini, Arnam ihin pen ke kangthirjir angdeng along si sai pacheparjan, bonta kaprek ahin ke Alangli kadokave ateng amonit a’ot alongsi asai keklem. Nang Arnam keklem ajat asai aphan ta kakhinde ington lote, nang kadokave ateng monit a’ot arlo Arnam kopisi kipu mate keklem langdamdepin pen nang chehodai thek lote, Alangli ajat a’ot aphan le akemelo pu than sitame nang chehodai theklo pulote, lapen ahokpet kachinilong lote, halaso aphi ansi nang Alangli ke Arnam lo pu jongthip thekji, halso aphi ansi nang kamathathap alam kapachon kangtonji, lapen halaso aphi ansi nang mo kijut anta Alangli phi kidun thekji. Arnam asai aphan kachini abidi do, lapen Alangli chini monit atum kosonsi Alangli angthek kachibiji. Monit along konatsi thedung kechok damde adim kedo loma Alangli chini, lapen Alangli kaningje alamthe nanglong kechokche kethenei adim paphodam tahai, sitame Alangli methang jakong kethe lapen kemesen alamthe asai pavang pen nangphan Alangli pharman angthek kachibi along thirkluk pen nangparjapji. Lason henlo kamanghumeme Arnam asai. Arnam keklem asai ke monit atum kamatha ajakong along vangve un’e. Kopuson kachongthui-chopanglim si monit atum, ke’ersip a’ok pensi kacheplangchot, kacheparisimdong, lapen kopi pensi monit akarjong kacheman – lahei kadokave ke Arnam akangsai pensi kacheklang, lahei atum monit aphan mena kachetherak pen kachepatuji adim anta avelo.
Arnam kangsai lapen adai ke’en asai keklem ke monit atum Alangliphan pachininang pu, lapen Alangliphan hakhi apharman. Monit along chongthui-chopanglim akun aphan Arnam kangsai ave te, monit atum Alangli kechoklim akun aphan kachiniji angring jumpik, ladak ajat kekhamkhe alangroi kapaliji ave, lapen monit atum Arnam aphuthak kachinitang alam kapamithu thekthedetpo. Alangli hakhi ajoine, lapen Alangli keklem-kelang chari apharman, Alangli phuthak doan ason ta Alangli rat athengno jaidak, lasonsi monit aphan paklem unlo, Alangli muluk athengno kacheklang pen, Arnam aphan kachini an nangkapale, alang akun along pen kachekirla, lapen Arnam aphan kacheklangdak angthek kachepado. Monit akun along kachekirla kelongji ke ongdung lapen prekjam Arnam asai pen; alang akun along lapuson kachelar ave te, monit atum Arnam aphan angthek chipi thekthe lapen Arnam aning aphi dun thekthe. Monit akun along kachelar kevang pen alang methang aphan Sobar kachingnang lapen kangting arideng kekan pen chepajok’etlo lapen Arnam asai apharman ahokpet animona lapen atheng cheman etlo, Arnam ahakhi, lapen Arnam aning aphi kidun abang inutlo pu cheklangpo. Pini, monit arje pen kevang Arnam pirthe along Alangli sai kacheklemji aphan vanglo, lapen Alangli ke monit atum Alangli phuthak kachini, Alanglilamm karju, Alangli hakhi kacheman, Alangli keklempen kapaklang lapen kaike keklemver asai kachinidun, Alangli lamthe doan ateng keklem lapen monit kamatha ateng pen pachetonte si sai keklem, lapen Alangli monit aphan keraikom aphan keklem doan asai along hakhi kedodun, lapen Alangli monit aphan kachari-kacheraiji aphan keklem asai doan kachinidun si kenangji. Arnam aphan hakhi kedodun atum Arnam aphuthak chinivek nangji; lapuson ahakhi si kechok lapen ahokpet, lapen lapuson ahakhi si Sobar aphan patherak unji. Arnam ke Alangli kangsai lapen adai ke’en, ning arlo asai keklem lapen kapangthir kachechaktang pen kevang atum aphan asai ke’en ke, Alanglilong hakhi kepadodun. Sobar pen a’ot kahenotang atum aphan ta Alangli asai ke’enke Alanglilong hakhi kepadodun, lapen Alangli lasonthot si akun kachelartang atum aphan ta, lapen Alangli hirjume kelongtang atum, asai ke’en ke Alangli hakhi kapacheman. Alangliphan monit atum angho pen kero ke Alangli rire, lapen Sobar atum ason, Alangli rideng pen keraikom kelongle atum pen ke Alangli kero lapen hakhi ridamde. Komat si Arnam aphan kachini atum ansi Alangli hakhi kemanji apun dochot, lapen komat si alang mena akun along amat kachekirlathek atum ansi Alangli hakhi kemanji apun kedo. Alangli monit atumphan theklor pen ke Alangli men aphan katherak pavan longle.
Kapachini:
a. Abinong’et alamjir along ke “Arnam aphan kachiniji asai.”