Sai keklem lapen Kelut (4)
Karjong Kangthir asai ateng jongsi monit ahokpet lut dunthek lote, alangli kai ke angtuk ding serakji, barla arve jangdet aphi Hen’up keding asonpo. Non kedambom a’man-peng pen ke’ongdung arat aphan ingsai dun bom lo, rat atum chethe anat ardi a’kenangsot pipe, lapen la’alar prekjam ason hala thangnat athe kethek longle detji aphan si kenangsot chebi. Kalite lapuson latum ehin pen ehin ketongpik pen thangnat akemang ave’pin si klembom, lapen chinipame’me lapen kedo kedam ta puthek’the, kopu anathu si latum kedam nangji chinine – lapen komat ajoine puta chechinine lang. Halatum bonta “chepabihek si amethang chepatu bomlang”. Ahokpet ke, nangtum angbong kejumhek atumsi kejut arni aphan Arnam akar’i ajatta chinichot. Durepik nangtum angbong pen Arnam akengbot chini, bonta la’anta sosedet lake, kopisi Arnam kepachekok damji akemang lone baduta kachini dunde henlo. Non anta anuttin, jasemet kabor’i lapen kachechakthek, lake hukum kekroi lapen akaprek atum pen kachingki chethan ponbom henlo, latum artho chephejeng si lapen kachedanji[1] aphan chisikbom pen nong kethe apor kachetongji aphan chesik setame, Ne thangnat alamthe ta latum aphuthak pudunde detji “manghuhak pen lang dundingji” monit akhei angbong, bonta ladak isi alamthe nangtum kadokave ta chinidam nangji. Nonhetjong ongdung arat atum ke prekvi,[2] anatsi chingthur dunbom, lapen latum a’kengkam’tin kelutdam aphan latum kejut ke kithi anatsi dambom.[3] Ladak penang an atum lasonsi matha’ji monit apirthe pen angtan hala monit kachingtung dam henlo kachor’i muchot, kejokvan akrong lo binong pusi kroibom, bonta abinong’et ke la kali. Kalite inutbak puthek tahai rat atum manghu tanglo. Bonta kopisi rat atum keklembom thangnat’ta mathathe, Ne non anta monit kelut dun nangji kosonma thanji ninghang’lang. Apun kechok atum lapen ke’ongdung muluk kanahok heihei ke kechengsi kaningjepik nangji alamthe kali. Ne ningthe lo, korte lapen ingjir nangtum kadokave ta, Ne lam heihei choklim akrong pen dengthekpo lapen Ne ning ke’ang aphuthak kachini pharlep’le lo.
Arnam ke Chinese apirthe along monit nangcheparje’et lo, kalite alammet alongke HongKong lapen Taiwan pen isivet lo, ha ‘atok arlo’. Arnam sining athak pen pirthe kevang ahut, sining along kalite pirthe athak baduta laso aphuthak cheroktok ave, lahelo ahokpet Arnam kachepatu pen kachevangthu bom alamthe ke. Alangli ihut isi ajak dingpi angbong ok a’chethe pen nangdo dunsi kam klem bom lo, lapen non anta baduta ta cheroktok avelang. Pini arni anta, baduta pangthek thekthe. Lake jut un’epin kachini thekthe alam plangdet tahaipo. Arnam ok arje pen non apor vang seta monit inut ta kachini dun abang avedet tahai mene. Karjong kopu an adang kethe lapen ajakong kethe pen ajok Sai klem setame, Arnam kaiketa mongthing si do, mentune’ta ajat’ta pidet’de. Lason ningje’un lake laso angdeng anta Alangli sai ke ephong ateng, lason jongsi sining athak along plangbom pulote. Lason pusetame kethekdakji aphan kadokave amek pen lang setta, baduta pangthekthe detji. Arnam labangso Alangli sai angdeng papleng’et lote, monit akhei doan alangtum kai ateng angthin[4] ke tekuk’rok po, lapen ajak dinglen mang kaheman pen mek paprangdakpo. Ne ning dolang Arnam ephong kaningje, “Ok arje pen non apor kevangbom ke Bongkrui angthor along keklo dam ason thakthak lo.” Labangso alam athe kopima lake, athema non labangso Arnam asai angthun ke Arnam ok arje pen si vangpo lapen anparta Hang’et thepi kedo adim alongsi amahang thekji, lake aphrang apar sose, Alangli non apor pirthe athak kevang pen akele kapherememe chetong nanglo. Alangli kachetong nang ke nokso lapen hele heihei lapen kaibong lapen chin kongvek heihei; Alangli kachetong nang lake sat kelang; kopisi Alangli kachetong lake muluk atum pran karmut aning kehang pen amahang kachekup. Mentune apor seta kepathiji pherememe adimsi Alangli chetukrut lo. Arideng ning kasedeng kevan pensi Arnam kevang. Ajat seta, Alangli kevang lake kepachoklim asai keklemji aphan, la kepu’damji ke adunthu angdeng Alangli sai keklemji aphan Alangli kevang, hala ke kapajok asai klemdet pen kechengthu asai lo. Laso angdeng Alangli sai ajoine, Arnam ke chehodaidet karnukpik kematha lapen kachere lapen kamathathek heihei ason pensi asat kepho katora pen kachepaheloji asai enlo, chepabihek pen amethang chepatujoi lapen mentune ta Alangli angthek chepaklangkle. Thengparpan along pen monit aphan kapejokbom along, Jisu ke pap pen kapejokji asai si klemchotlang; Alangli pechokvet asai le keklem kali. Laso apotsi Karjong kapejok asai kepapleng lake Alangli akemang do’an pen achetim anchotlang. Akimi akai non pangchengji dokdok lo lapen aban abangke aphi cheruiji dokdok lo, Po Arnam adunthu Alangli sai angdeng chepareset pen kepangchengji si chesik ponlo. Mo kejut arni labangso monit nang kacheparjeji aphan kedamtang ahut klardak pen kethanmek ave, haladak pensi joijoi asai kepangdang along’eh som ponlo Arnam non apor ok arpum pen kevang ahut kekomchenji aphan. The’ang prinprele apor jutkok si, ke’ong monit akhei chini dundepin si, Arnam pirthe vanglo lapen alangli kai ok pen pangcheng tanglo. Rat atum labangso apor kevangji aphan kacheroktok ave pin. Latum kadokave mek jangklip tahai lo; lapen penang atum ke no kang’ar pen mek prangsi chonghongding tahai lo, lapen penang an atumke ingsamri pen sining Arnam aphan ardombom tahai lo, setame lapu’an arat angbong pen inutnat ta Arnam pirthe nangle etlo pu chini dunde. Arnam lapuson keklem lake Alangli sai ansose keklem pame thekji lapen kemesen athe kelong pen kepaplengji aphan, lapen hala ke’ongdung asat kelang pen kapalu ji aphan. Monit barla vangbarbar mek kejang a’mekbur keprang ahut ke, Arnam asai ajak dinglen keplengthu anpo lapen Alangli kachevoi thuji anpo. Alangli kai pirthe athak kejui lapen alomso nang kedo patebok bom. Atheke Arnam asai ke Arnam amethangsi klem nangji lapen Alangli methang a’monit pensi ningje nangji, lapen atheke ladak monit aphan atovar ave kachejok dunji aphan, Arnam ke akele kesung pen ning chepading si pirthe athak vang pen amethang si sai cheklem lo. Arnam asai along monit arjap un’e. Labangso apotsi Arnam katengkai kaphere’meme ke’ongdung phant suri suri sose hala Kangjinso Akai ahut aparta non nang kehir apirthe hala hang’etpi thepi kedo adim Alangli methang asai keklemji, Alangli kamatha lapen kachere pen apor do’an chepadam si, kepaduk tang arat abutung atum akarjong kepajokji si, lahei arat abutung atum ke hi’arbi ason kelutang. Setame inutta Arnam do pu chinine, Arnam ke sungse lo, atheke lasi Alangli sai aphan jasemet ale do. Anuttin ta kaphirno lapen akele kahenopik si chepi’et tanglo, koson pensi latum Arnam do pu chechak unpo? Laso ajoine si kaike ta Arnam ke pirthe athak vangjoi lo. Jonghe hala monit atum akele kaheno nei adim le inglimchok seta, Arnam ke thangnat aning pen mathathe, bonta asai klem bomlo, Alangli la keklem nangkok lake sining athak kedo Po pen kepitang anghor kethedung asai Alangli kapeplengji aphan. Nangtum angbong matsi Arnam kanghon binong ason kachini abang kedo? Komatlo Po Arnam kepi anghor pen Sopo keklem apar kadija themuchot kepaklangthek ji? Komat lo Po Arnam aning kehang kachini’un abang kedo? Arnam a’Karjong sining athak a’Po ke ahut pen kesung do, lapen Alangli Sopo pirthe athak pen chemitmepin kardom Po Arnam aning kehang ason aphan ajoine, Alangli ning keduk achet abet cheplang det lo. Ladak komatne inutbak Po Arnam a’Sopo aphan kanghon chini abang do ma? Ladak inutbak komatne Alangli kachinghonpik a’Sopo Po Arnam aphan kopu’an kachingtung aning arlo chini abang do ma? Sining lapen pirthe angbong ingsekdak si banghini ta cheheloving adim pen hin hin chelangding ver si, Karjong aphi dunbom anchot lo. O monit akhei! nang komentu si Arnam kadiya aning kachini thek’po? Nang komentu si Arnam a’kar’i alam kachini thek’po? Po lapen Sopo hinhin ning chethe seroi pensi dolo. Tangte kopi ajoine si latum chekak nangdak, Inut ke ha Sining athak hala Inut ke pirthe arum lo? Apo Alangli Sopo aphan kachinghon asonthot Sopo ta Po aphan chinghon, tangte kopi apot Po ke lapu’an karnuk lapen ning dukjin kachinghon pen chonghong nangkok a’Sopo aphan? Latum kachekakji lapu an ajir dingde’det tahai po, setame komat lo kachini abang do kopu an arni lapen ajo si Po ke ning dukjin pen kachingtung aning do’e tanglo, lapen kopu’an ajirding lo Alangli kachinghon’pik a’Sopo prapjin pen kachevoithuji aphan Alangli ning honduk dotang lo? Alangli lang pangching lo, Alangli kangsamri adim ingni lo, lapen Alangli inghong ponlo; hala hei thangta kali Alangli lahei keklem ke. Alangli kachinghon a’Sopo prapjin kachevoi thuji aphan kali. Asopo ke pirthe akejut anta phuri tanglo: Komentu si latum chetongthu po? Bonsitame, ephong chetong lote, hala ke latum jutjepin kedo rappetji aphan lo. Kosonsi Alangli ni suri suri lapen ajo kachekak nang, Inut sining angsong lapen Inut ke pirthe arum kedo ning chepading un’po? Pirthe ningkan kep pu kematha ke sining ke ningkan suri ason kosonsi Po Arnam ningdukde pin unpo? Arnam pirthe kevang ahut, Alangli monit keklem ason si lakha un’e kachepharlep voi monit a’pirthe along nang chetong lo. Arnam ke a’thikpet, tangte kopi apotsi Alangli phan monit kesung a’son pachechak nanglo? Manghu nangne, Po Arnam Alangli sopo aphan kachingtung pen tonglak pik lo: Komat lo Arnam aning kachini unji? Arnam a’monit aphan akeongdung si pilo; koson si monit Arnam aning pangsamjin chepi unpo? Monit ke a’sapnat ta Arnam aphan pipelang, koson si laso aphuthak Arnam ningdukde’pin unpo?
Monit angbong Arnam ning kamatha kachinidun paprapjin abang durepik, atheke monit akhei kachini ajakong ke ingdeipik lapen latum akarjong ta paselet det, lasi latum kado kave ta ardi pipe lapen Arnam keklembom aphuthak ta aning ave. Labangso athe si, Arnam kaike ta monit kejoivanji aphan chepasung, lason jongsi monit marat atevi mentune nang plangdet seta. Ladak pensi klarmuchot pen anut’tin thek longji hala Arnam pirthe kevang ahut ke akele kethedung asat kelang nang dun rappet lo. Bonta rat abutung aphan kepaplenglim ason kepamanji ajoine, pen Arnam, kardikpi anghor adak atur penpen, monit aphan Alangli ning kehang ason’an pachini’et lo, thangnat Alanglilong pen patute. Alangli thirklong pen lamrai deng tanglo lahei arat a’butung keplenglim ji aphan lapen sonsi ajat akesung lapen sat kelang angbong seta vanglo, Alangli lahei langplot si do’an ta dengde detlo. Alangli ke dojoi pen Amethang asai cheklem chot lo, thirklong pen kekroi bom lake mo arnisi Arnam kevang ahut Alangli dak atur chepahemphu lote, monit Alangli phan chiniji, lapen kekroi bom lake ephong monit aphan Arnam pen paplenglim lote, Alangli Arnam aning chini pame unji. Non mamat ke ladak rat atum Arnam aphan pachobei tahai, kalite pinrem tahai; lahei ke Arnam aning chebibe. Mo Arnam adak atur pen nang kehir ahut, ansi chini pameji lahei doan Arnam keklem lake monit akhei ning kangsamjin aphan, lapen latum lahei do’an Arnam keklem ke monit akhei memuchot kereng thekji aphan pu chinipo. Arnam kevang ke asat kelang van bom lo lapen Alangli kevang ke ahir-asang lapen ning kasedeng ta van bomlo. Arnam monit aphan ke’o apor ke, Alangli adak atur chepahemphu’et ajak dingklui aphi anpo, lapen Alangli dak-atur keplengset lapen kachehok pen che’o si chevoithupo. Arnam ke pirthe athak asai keklem do’an ning chebibe, jonghe le rat Alangli phan khinde seta, Alangli methang asai anchotsi cheklem bomlo. Arnam pirthe kethip abang ningkan suri damdet aphi. Alangli pirthe vang si lakha un’epin aphai sai keklemji aphan lapen Alangli monit apirthe aphuthak chini pame tanglo. Kakhinde lapen kapinrem. Baduta Arnam nang kele ahut kedeng dun abang ave; Alangli phan ingsamjin pensi kardom chepilo. Labangso ningkan suri suri prekjam angbong kaphirno pen dambom ahut, monit keklem anke ajirding’len aphrang pensi Arnam aphan a’mek pado tanglo. Alangli non ke rat kekhamkhe aphan arjuje lo, lapen la alar ke monit kepami lapen kepangthir ji aphan kaprek abidi si selam lo. Kelangrem, kachenek, kepasung, thengpi along kesak pen a’kesung monit pen kephlung lapen kaprek kaprek Arnam pirthe ok arje pen kevang un ahut chechak nanglo: Arnam ke lahei ason chomat long pame tanglo, lapen monit a’pirthe along kesung do’an asonthot, Arnam ok arje pen kevang ahut lahai chetong’pet lo. Sining athak kedo Po Arnam a’Karjong ajirdingklui pen lahei ketheklong ke chechak un’e detji lapen, aphu chetevarphit lapen Alangli mek selokthip si, Alangli kachinghon Asopo kachevoi aphan chonghong lo. Do’an Alangli kar’i lake monit a’khei arjudun lapen kekroidun, lapen Alangli ok arje angno chetherak thek a’kematha do’an pen, Alangli aphuthak kekhamkhe che’o pen. Do’an Alangli kar’i ke monit akhei Arnam do pu kekroi thekji aphan. Monit atum thedung akehang kaselampi kangton arni penta Alangli do, athema Arnam ador thepik si tu nanglo, nonpu anta monit ke joike pensi sangbom,[5] lapen Arnam asai heihei aning aklong along anta en’e.
Pini Ne kaningje bom ason Arnam asai aphuthak ongdung keparlo pon ke “ateri ave thangta kali”[6] tahai pusitame, lake karsikpi monit kelutdam pen kacherap do. Ne sai keklem aphuthak ejahak ningje lo lapen kelut dam aphuthak ejahak ningje thulo, bonta sonni a’karlen ta kenangsot chenam ke chingbarkri, lapen pangrumpet lote, lahei ke ansose monit akai aphan ale dopo. Lahei hini a’kemang hinhin chepapleng seroi,[7] lapen lake thedung ale do, rat aphan Arnam aning kehang memuchot pen pachini ponpo lapen rat lapen Arnam angbong chingki thekpo. Pini sai aphuthak kachingki pon pen, monit akhei Arnam pen kachelang me ponbomlo, kachechini seroi ta arnuk tanglo, lapen monit thedung kematha pangching lapen Arnam kepi anghor kelongji aphan chepi unlo; monit kapinchong ke Arnam kematha ason kamathaji aphan, puan sose ningtheklong ji aphan Arnam pensi alangli chelar nangji, lapen Arnam kacheklangthu an kachonghongji aphan. Lahenlo pini ahokpet Arnam monit aphan kehang – Arnam aphan kanghon arje ason kereng thekji aphan, lason kapinchong pon laeke hala kachething atur Arnam agian pen kangtingkuk akai along patur dampo anlote hala monit akai arjon katheang atur abin Arnam asai along pen, kaike pirthe a’Nihang anat pathe’ang po, Pirthe cheroktok ji aphan hukum pibom lo lapen kadokave kelangmeme ji aphan. Labangso, kachechak thip, lake non kedobom akai Arnam aphan kanghon atum kememuchot pen kelut damji aphan.
Kapachini:
1. “Latum artho chephejeng si lapen kachedanji aphan kachisikbom” puke kangnekchoi pensi ke’en.
2. “Prekvi” pu lake monit atum kelut ke dengmeme angdeng penta cheheloving lapen alangtum kachinidam ehin anat’thu anvet.
3. “Kejut ke kithi” pu lake monit atum kerim amo heihei ke Arnam aning kehang aphan kekhamkhe dun.
4. “Kai ateng angthin pen ke tekuk’rok po” pu lake monit atum Arnam kachelar aphuthak alangtum Arnam aphan ephong chini lote kosonsi kachechar lapen kachinidam ma laso aphansi kepu dam.
5. “Joike pen kesangbom” puke monit atum Arnam asai aphan ning cheparungre lapen akenangsot pu hok’he.
6. “Ateri ave thangta kali” puke Arnam kaningje alam heihei atiri along kecheng pen chepalong dun un’e lapen Alangli kopisi kaningje bom ma thang chini dunde. Laso alamjir ke lamjongjong asonsi ke’en.
7. “Hinhin chepapleng seroi” puke kachelang rappet along “sai” lapen “kelut” hini pangrompet lote Arnam aphuthak ilitum kachinidam ahin ansose ale dopo.